Protesten in Ecuador tegen vrijhandelsverdrag
Regine - 10.06.2005 06:51
In Ecuador gaan mensen de straat op om te protesteren tegen een vrijhandelsverdrag met de V.S. Een tweede NAFTA mag geen licht zien.
Wat gebeurt er in Latijns Amerika, het huis van rebeldia? Niet alleen Bolivia is een brandhaard, maar ook Ecuador smeult na. Deze week komen ´gobardes´, de stropdassen, bijeen om te onderhandelen over een vrijhandelsverdrag tussen de Andes landen, Ecuador, Peru en Colombia (Bolivia mag meekijken), en de Verenigde Staten: AFTA (Andean Free Trade Agreement). Dat betekent dat deze week ook de forajidos, buurtraden (met name uit de stad), de inheemse, boeren- en milieubeweging bijeenkomen om te handelen naar wat ze geloven: het beste voor Ecuador is een totale afwijzing van welk vrijhandelsverdrag met de V.S. dan ook.
De forajidos zijn nieuwe gecreerde ruimtes in de hoofdstad en andere steden van Ecuador, waarin nieuwe media, organisatievormen en politieke visies ontstaan. De forajidos in Guayaquil waar nu de onderhandelingen van AFTA plaatsvinden, zijn de hele week actief in mobilisaties en activiteiten tegen AFTA. Gelukkig zijn het dit keer, in tegenstelling tot de rellen tegen ex-president Lucio Gutierrez, niet alleen de forajidos uit de stad, maar ook inheemse en boerenorganisaties van het platteland die zich vandaag massaal hebben georganiseerd en gemanifesteerd tegen AFTA. Duizend mensen stroomden vandaag door de straten van Guayaquil.
Al vanaf het begin van de onderhandelingen werd de illusie van de stropdassen verbroken door een activiste die tot de achterkamers van de zo goed als geheim gehouden onderhandelingen wist door te dringen. Ze deelde aan de zwijgzame onderhandelaars kritische brieven uit tot ze werd meegenomen door stillen. Gelukkig werd ze onder druk van een groep manifestanten en de dreiging van een kwijlende pers, diezelfde middag weer vrijgelaten. De tweede dag van de onderhandelingen zijn weer 15 mensen tot de onderhandelkamers doorgedrongen.
Het Vrijhandelsverdrag tussen Noord en Zuid Amerika, the Free Trade Agreement of the Americas (FTAA, of in het Spaans ALCA,...de Libre Comercia de las Americas), is gelukkig mislukt door o.a. de weerstand van Brazilie, Argentinie en Venezuela. Uiteraard worden deze landen nu zogenaamd ´buitengesloten´ door de V.S. Alsof ze het zouden willen. Daarna is de Verenigde Staten zich weer gaan focussen op de mogelijkheid van meer bilaterale vrijhandelsverdragen met landen of blokken landen. De pas verstoten regering van Lucio Gutierrez heeft slecht onderhandeld in de onderhandelingen van AFTA (hier in Ecuador heet AFTA: TLC, Tratado de Libre Comercio). De nieuwe president, Alfredo Palacio, heeft een referendum beloofd, waaraan hij nu natuurlijk twijfelt. Er is een nieuw team van onderhandelaars benoemd, die niet veel beter lijkt dan de vorige. De nieuwe minister van economische zaken Correa beweert dat hij veel beter onderhandelt dat de vorige. Maar minister Correa was voor zijn benoeming een fel tegenstander van het vrijhandelsverdrag. Waarom nu doorgaan met de onderhandelingen? De minister van buitenlandse zaken, wiens partij tegen het verdrag is, zet bijvoorbeeld zijn eigen koers voor het verdrag in. De verkoop van Ecuador lijkt verder te gaan. Correa krijgt als enig nieuw regeringslid steun van de forajidos, omdat hij het percentage dat het oliefonds aan de kwijtschelding van de buitenlandse schuld besteedt, wil terugbrengen tot 15%. Dit is veel voor een land dat 50% van zijn nationaal product direct terugbetaald aan de internationale monetaire instituties en banken.
De inhoud van AFTA wordt angstvallig geheim gehouden, maar iedereen verwacht een vergelijkbaar verdrag als NAFTA. NAFTA heeft Mexico na tien jaar niet meer buitenlandse investeringen opgeleverd, zoals werd voorgehouden. Wat NAFTA wel heeft opgeleverd zijn 1,3 miljoen werkloze en verplaatste boeren, maquilas (fabrieken) waarin de helft van het normale loon wordt betaald en waar de arbeids- en leefomstandigheden barbaars zijn. En bedrijven die schadevergoedingen van miljoenen aan de Mexicaanse regering afdwingen vanwege het verlies van mogelijke winsten (vanwege sociale of milieuwetgeving bijvoorbeeld). Dit alles kunnen de Andes landen verwachten met AFTA.
Natuurlijk onderhandeld de V.S. niet over haar landbouwsubsidies aan haar eigen boeren, terwijl de Andes landen zich niet lijken te bekommeren om de interne markten. De gehele landbouwsector van de Andeslanden komt zo in gevaar. Alleen voor de grote bananen- en cacao-exporteurs bv. lijkt dit verdrag voordelig. En de grote bananenman van Ecuador heeft ontzettend veel macht (velen denken dat hij de volgende blindstomme president van Ecuador wordt).
Een ander gevaar zijn de ´intellectual property rights´, die rijke biodivesiteit van de Andes landen kan toe-eigenen aan de grote multinationals. Een farmeutisch bedrijf heeft zich nu al voor 30 jaar ingekocht in het leefgebied van de Huoarani-indianen in de Amazona van Ecuador, voor het geval dat zij vrij zullen zijn om alle planten en dieren onder hun naam te registreren.
Als AFTA geboren wordt, zal waarschijnlijk alles wat los en vast zit beetje bij beetje geprivatiseerd worden. Hiermee refereer ik niet alleen naar alle dagelijkse benodigdheden als educatie, gezondheidszorg, telecommunicatie, licht, gas en water. Nu al is Ecuador bezig om zich voor te bereiden om haar natuurreservaten te privatiseren.
Alle importtarieven staan ter discussie. Als deze zouden worden opgeheven volgens ´plan´, zou Ecuador volgens studies zo´n $ 657 miljoen dollar mislopen, en de inkomens van de producenten (vooral kleine boeren) van rijst, mais, soyabonen, katoen, en palmolie o.a. met meer dan 50% dalen. Medicijnen zullen tien keer zo duur worden en producenten kunnen geen steun van de regering meer krijgen wanneer prijzen beneden bepaalde bedragen dalen (dat is nu wel het geval).
Tenslotte is de juridische status van AFTA en die buitenlandse bedrijven daarbinnen krijgt, erg gevaarlijk. Het is een supranationaal verdrag, waarbinnen buitenlandse bedrijven nationale status krijgen. Dat wil zeggen dat bedrijven van en binnen de ondertekende landen niet hoeven te voldoen aan bepaalde internationale standaarden. Maar aan de andere kant kunnen bedrijven regeringen wel aanklagen wanneer nationale wetten winsten verhinderen.
Of de weerstand tegen AFTA die heerst onder de sociale bewegingen in Ecuador ook overgenomen wordt door haar regering is de vraag. Vele politici spreken zich niet uit over AFTA, ook al wordt dit expliciet door de sociale bewegingen gevraagd (zoals vandaag aan de burgemeester van Quito, zonder resultaat). Al een hele tijd worden er handtekeningen verzameld in Ecuador om een referendum af te dwingen inzake AFTA. Mensen hebben het recht om te weten wat AFTA inhoudt en om erover mee te beslissen. Cafta, het vrijhandelsverdrag tussen Centraal-Amerika en de V.S. is niet door het Amerikaanse congres gekomen. Laten we hopen dat AFTA ook geen licht ziet.
Alternatieve zijn de regionale verdragen tussen latijsn-amerikaanse staten. Vanuit Venezuela is een alternatief gelanceerd genaamd ALBA. Daarover misschien de volgende keer meer.
|
