Plaats een aanvulling
Een nieuwe dictatuur kijkt om de hoek van het Kremlin
Wanneer: 08/12/2011 - 12:32
Verenigd Rusland, de regerende partij van premier Vladimir Poetin, leed grote verliezen bij de parlementsverkiezingen van 4 december 2011. De eerste tellingen lieten zien dat de 'machtspartij' 49,54 procent van de stemmen kreeg, bijna 15% minder dan bij de verkiezingen van 2007 voor de Staatsdoema, het lagerhuis van het Russische parlement. Hoe nu verder?
Hoe men de uitslag ook bekijkt, het blijft een flinke afstraffing van de heersende tandem van president Medvedev en premier Poetin, vooral omdat deze laatste juist op 27 november op het partijcongres van Verenigd Rusland had aangekondigd dat hij zich kandidaat zou stellen voor het presidentschap bij de verkiezingen op 4 maart 2012. Drie andere partijen profiteerden van de afnemende steun voor Verenigd Rusland. De Communistische Partij van de Russische Federatie (KPRF), onder leiding van Gennadij Zjoeganov, kreeg 19,16 procent van de stemmen, bijna het dubbele van de uitslag van 2007. "Rechtvaardig Rusland" haalde 13,22 procent en op de Liberaal Democratische Partij (LDPR), onder leiding van Vladimir Zjirinovski, stemde 11,66 procent van de Russische kiezers die van hun stemrecht gebruik maakten. De linksliberale partij "Yabloko" behaalde minder dan de 7 procent die nodig is om zetels in het parlement te krijgen en hetzelfde geldt voor twee andere deelnemende partijen: 'Rechtvaardige Zaak' en 'Patriotten van Rusland'.
Meteen na het bekend worden van de eerste uitslagen op maandag 5 december volgden wijdverbreide beschuldigingen van verkiezingsfraude, wat leidde tot demonstraties in Moskou en Sint-Petersburg. Een van de meest populaire leuzen bij de protesten was de benaming "oplichters en dieven" voor de partij Verenigd Rusland en het Poetin-regime. Schattingen van het aantal demonstranten lopen sterk uiteen, variërend van 1.000 tot 15.000, maar ze werden in beide steden geconfronteerd met grote aantallen politie en speciale eenheden van de OMON, de Russische oproerpolitie. Zowel uit Moskou als Sint-Petersburg kwamen meldingen van honderden hardhandige arrestaties, waarbij de politie van geweldmisbruik werd beschuldigd. In de arrestantenbussen zouden mensen door leden van de oproerpolitie met hun hoofden tegen de metalen zijkanten geslagen zijn, arrestanten werden geschopt en in het gezicht geslagen. Alles met de kennelijke bedoeling om demonstranten af te schrikken en toekomstige deelname te demotiveren.
Fraude en gesjoemel
Ondanks het intimiderende politiegeweld volgde op dinsdag 6 december een nieuwe protestdemonstratie op Triumfalnaya Plosjad in Moskou. Daar werden duizenden leden en sympathisanten van de jeugdbeweging van Verenigd Rusland, "Nashi" ('De Onzen “), ook wel de Poetinjugend genoemd, en een andere pro-Poetin jeugdgroep, "Molodaia Gvardiia," (“De Jonge Garde “) gemobiliseerd om met trommels en megafoons de anti-Poetin demonstranten te overstemmen. Ook in Sint-Petersburg waren er weer demonstraties op de Nevsky Prospekt bij het warenhuis Gostiny Dvor, de traditionele verzamelplek van de oppositie. Veel demonstranten noemden de verkiezingen een farce. Veel gevallen van fraude en gesjoemel werden vastgelegd, kiezers die zich bij stembureaus meldden kregen soms te horen dat ze “al gestemd hadden”, of kwamen niet op de lijsten voor en tal van andere onregelmatigheden deden zich voor in het verkiezingsproces. In Tsjetsjenië kreeg de machtspartij Verenigd Rusland 99,48 procent van de stemmen, en dat terwijl een flink deel van de bevolking vijandig staat tegenover Rusland wegens de herhaalde invasies van het Kremlin in hun republiek. In Rostov aan de Don, een grote stad in het zuiden, bleek dat, toen de uitslag werd weergegeven op televisie, er een opkomst was geweest van 146 procent van de geregistreerde kiezers. Veel gevallen waren er ook gemeld van misbruik van "bestuurlijke middelen", dat wil zeggen dat overheidsgelden werden gebruikt om Verenigd Rusland te ondersteunen in de aanloop naar de verkiezingen.
coalitie
Verenigd Rusland had tot 4 december 315 van de 450 zetels in de Doema. Sinds de verkiezingen van die dag zal dat aantal verminderen tot ongeveer 238 zetels, en zal er gedacht moeten worden aan een mogelijke coalitie met een of meer van de drie 'oppositie' partijen. Twee daarvan, de KPRF en de LDPR, voerden ultranationalistische en chauvinistische campagnes waarbij vooral de KPRF lijkt te hebben geprofiteerd van de in de afgelopen jaren onder het Poetin-regime ingezette rehabilitatie van Stalin (“In de tijd van Stalin heerste er tenminste orde en rust in het land“). Etnische spanningen werden door zowel KPRF als LDPR aangemoedigd met een campagne tegen de in Rusland woonachtige burgers uit de voormalige Sovjetrepublieken in de Kaukasus en Centraal-Azië en riepen op tot etnisch evenredige vertegenwoordiging van de Russen in de overheid, een eeuwig item van ultra-rechtse krachten. De derde "oppositie" partij "Rechtvaardig Rusland," werd geïnitieerd vanuit het Kremlin als een sociaaldemocratische veiligheidsklep en een poging om steun te geven aan Medvedev's mislukte programma van "modernisering".
Geen van deze drie partijen zal bezwaar hebben tegen toetreding tot een coalitie die door moet gaan met de voortdurende aanvallen van Poetin op de levensstandaard van de Russische bevolking. De begroting voor de jaren 2012-2014 voorziet in een enorme groei van het leger en het politieapparaat, en van drastische bezuinigingen op de sociale programma's. Elke partij die zou toetreden tot een coalitie met Verenigd Rusland zal een willige partner zijn en mede uitvoering aan dat programma moeten geven. Afgezien van de corruptie, incompetentie en vriendjespolitiek die alomtegenwoordig zijn in de heersende elite, leidt de snelle maatschappelijke polarisatie in Rusland tot een toename van ellende in de breedste lagen van de bevolking en de ongebreidelde verrijking van de heersende oligarchen. Er zijn steeds meer initiatieven om onderwijs en medische zorg te privatiseren, dat raakt met name de jongeren en ouderen in het bijzonder hard. Gepensioneerden leven in bittere armoede, en het platteland raakt vrijwel ontvolkt door het gebrek aan banen, infrastructuur en zelfs het meest minimale sociale welzijn. Uit recente peilingen blijkt dan ook een onder de bevolking stijgende onvrede met de reactionaire erfenis van twintig jaar kapitalisme in Rusland sinds de ineenstorting van de Sovjet-Unie.
Genoeg van Poetin
Het is duidelijk dat een steeds groter deel van de Russische bevolking meer dan genoeg heeft van Poetin en zijn regime. Nadat Poetin ruim 10 jaar geleden aan de macht kwam was men nog hoopvol dat dit de sterke man zou zijn die orde en rust in het land zou creëren na de jaren van het zogeheten “junglekapitalisme” onder Boris Jeltsin met een overwinning voor de Russische mafia en de oligarchen. Maar na tien jaar beloften en mooie woorden is men het echt zat. Groeiende onvrede over het achterblijven van de inkomsten in het huishouden ten opzichte van de almaar stijgende uitgaven, dure en voor velen ontoegankelijke gezondheidszorg, een levensverwachting voor Russische mannen van 58 jaar en vrouwen 73 jaar, hoge inflatie, uitzichtloosheid, het ontbreken van menswaardige sociale programma's die als ze er al zijn alleen toegankelijk zijn door het meedoen met de corruptie, met daarnaast een ongebreidelde zelfverrijking van de Kremlinclan (volgens sommige bronnen zou Poetin een privévermogen hebben van meer dan 20 miljoen euro!) zijn vele druppels die de emmer laten overlopen.
Inmiddels is aangetoond dat de mythe dat 'Poetin onverslaanbaar is' verleden tijd is. Wat nu? Poetin's intenties om terug te keren naar het presidentschap volgend jaar worden nu geconfronteerd met een meer serieuze uitdaging na zijn verbluffende electorale tegenslag bij de verkiezingen van 4 december. Na de verkiezingen zei Medvedev dat hij van plan was op toekomstige verkiezingsbiljetten de regel "tegen alle kandidaten" te herintroduceren. Dat is dan bedoeld om stemmen weg te halen van oppositiepartijen. Het is slechts een uiting van de wanhoop van de heersende kliek. Het Kremlin zal alles doen wat in haar vermogen ligt om te voorkomen dat echte oppositiekandidaten zich kunnen laten registreren. Maar als ze proberen om weer vast te houden aan de macht door het manipuleren van de presidentsverkiezingen van 4 maart 2012 kan dat nog explosiever gevolgen hebben dan wat er nu na 4 december is gebeurd. De crisis van het regime zal zich in de komende periode verder verdiepen. De leiders van Verenigd Rusland zullen er alles aan doen om aan de macht te blijven, en Poetin zal zijn politieke credo van de afgelopen tien jaar in volle hevigheid doorzetten: steeds proberen de schuld voor de problemen van Rusland bij anderen te leggen. Duidelijk is in elk geval dat zich groeiende spanningen voordoen in de Russische maatschappij, de ontevredenheid in de samenleving zal die spanningen alleen maar verder aanwakkeren. De stembusuitslag van zondag 4 december was een duidelijke motie van wantrouwen, niet alleen tegen Poetin en de Kremlinkliek, maar tegen het hele economische en politieke systeem zoals zich dat in de afgelopen 20 jaar in Rusland gevormd heeft. De Russische bevolking ontwaakt langzaam maar zeker uit een apathie die twee decennia geduurd heeft. De verkiezingsresultaten waren nog een zeer matige weerspiegeling van de wijdverspreide woede die in het land heerst. De woede die zich nu verder aan het opbouwen is zal vroeg of laat uitbarsten in de straten van de Russische steden. Dan zal het Poetinregime zich alleen nog kunnen handhaven door het instellen van een junta en de inzet van ongekend geweld. Een nieuwe dictatuur kijkt al om de hoek van het Rode Plein, laat de bevolking waakzaam zijn!