3 jaar S.W.O.M.P.*: Gewonnen!
Swomper - 23.10.2011 02:23
Ruim drie jaar geleden bezetten we met een 3-tal eisen het terrein aan de Rustenburgerstraat 440. Caravans en lock-ons werden een paar meter diep in de grond verankerd en strijdbaar kondigden we aan pas weg te gaan als onze eisen ingewilligd werden. Inmiddels zijn de bouwplannen voor de nieuwe school zodanig aangepast aan de wensen van de buurt én swompers dat aan alle drie de eisen wordt voldaan. Actievoeren Werkt! Met tevredenheid kondigen wij nu dan ook ons vertrek aan, en vieren wij deze overwinning.
Hoe zat het ook al weer?
Toen wij het terrein bezetten liep er al een tijdje een buurtstrijd rondom de ontwikkelingen van het perceel. De school die ernaast zat had van de gemeente de grond, waar op dat moment een prima schoolgebouw stond, voor een habbekrats gekregen. Ze wilde er een groter gebouw voor in de plaats zetten. Een véél groter gebouw met bovendien allerlei commerciële functies zoals een fitness-ruimte en restaurant voor het groeiend aantal yuppen in de wijk, er is zelfs sprake geweest van een ondergrondse parkeergarage.
Schijt aan de buurt
Het kon het schoolbestuur en de gemeente verder niets schelen wat voor effect dit op de direct omwonenden zou hebben, en of het nieuwe gebouw wel in de buurt paste. Dat de muren van het gigantische nieuwe gebouw tot aan de schutting van de achtertuin van de buren zou komen. Dat de achterliggende huizen en tuinen geen licht meer zouden krijgen en er vier mooie oude bomen voor gekapt zouden moeten worden zou natuurlijk wel weerstand opleveren maar daar hadden ze een mooi truukje voor bedacht. Ze kondigden de betreffende vergunningen gewoon níet aan in het buurtkrantje. De buren werden pas een week voor het verlopen van de bezwaartermijn geïnformeerd over de aangevraagde en afgegeven sloopvergunning.**
De terecht woedende buurtbewoners organiseerden zichzelf, spanden procedures aan en keken furieus toe hoe het gebouw onder hun neus en onder begeleiding van een politiemacht plotseling werd gesloopt met een noodsloopverordening. Dit omdat de gemeente lucht had gekregen van de plannen van kraakgroep de Pijp om het te kraken***. Want een actief en georganiseerd kraakpand dat zich achter de buurtbewoners zou scharen kon de gemeente zich natuurlijk niet veroorloven. Wie weet zouden ze van hun burgerrechten gebruik maken en samen de sloop en nieuwbouw tegen houden...
Daarna kwam het stuk grond braak te liggen, terwijl de buurtbewoners verder procedeerden. Omdat wij als anarchistische krakers geen enkel vertrouwen hebben in de overheid en in hoeverre zich ze houdt aan haar eigen procedures werd het stuk grond bezet. Zo schaarden we ons alsnog achter de strijd van de buurtbewoners, met de belofte niet te wijken tenzij:
1. De bomen blijven staan.
2. Het nieuwe gebouw niet groter wordt dan het oude gebouw.
3. De buurt inspraak krijgt op de bouwplannen & grote bezwaren van de buurt een breekpunt vormen.
Na drie jaar, talloze vergunningsaanvragen, bezwaarprocedures, voor-adviezen, inspraakavonden en ander getouwtrek werd afgelopen zomer eindelijk een bouwplan ingediend waar iedereen zich in kan vinden:
1- De bomen, dankzij buurtbewoners inmiddels monumentaal verklaard, blijven staan. Er is zelfs een uitsparing in het gebouw om een grote esdoorn heen ontworpen.
2- Het nieuwe gebouw volgt de contour van het oude gebouw en wordt niet hoger.
3- De buurt heeft hierin een hoop inspraak gehad.
Er is niet alleen naar de harde eisen van buurtbewoners, over het formaat van het gebouw en voorbestaan van de bomen, geluisterd. Ook ecologische maatregelen die door buurtbewoners zijn voorgesteld zijn meegenomen in het ontwerp. Zo worden er nestkasten voor gierzwaluwen en vleermuizen ingemetseld en is het gebouw energiezuinig vorm gegeven. De gemeente en school proberen hier natuurlijk goede sier mee te maken, de realiteit is dat hiervoor geknokt moest worden. Onder andere door de kosten (ontruiming e.d.) voor uitvoering van hún plannen flink op te voeren.
Overwinning met bijsmaak
Een overwinning, maar wel een overwinning met een wrange smaak. Hadden school en gemeente de buurt van het begin af aan inspraak gegeven, dan was het prachtige oude gebouw nooit gesloopt en hadden de leerlingen het al 6 jaar geleden kunnen betrekken. Dit stuk grond is 6 jaar aan maatschappelijk gebruik onttrokken geweest. Nou ja, min de drie jaar dat wij swompers het maatschappelijk gebruik invulden dus.
Directe-democratie
Met het inwilligen van deze eisen zijn onze primaire doelen bereikt. Maar we hadden nog veel meer beweegredenen om deze actie op deze manier vorm te geven. Dat maakt het verhaal van de actie 'swomp4' wat gecompliceerd, maar niet minder interessant. Voor ons is het belangrijk dat de buurt waarin ontwikkeld wordt niet ondergeschikt is aan de belangen van projectontwikkelaars en andere marktspelers die lekker willen cashen. Buurtbewoners moeten hun eigen gemeenschap vorm kunnen geven en direct betrokken zijn rondom besluitvorming over hun eigen wijk. We wilden dan ook één manier laten zien hoe je zelf vorm kan geven aan de inrichting van je wijk.
Klimaat en ecovernietiging
Tegelijk liep ook de Klimaat-campagne 'krimpen of verzuipen' van GroenFront!. Tijdens deze campagne legden we kolencentrales voor een dag plat en verstoorden we directiekantoren en vergaderingen van co2-criminelen. Met 'GroenFront! -Amsterdam' wilden we ook graag een actie die dicht bij “de mensen” plaatsvond. Naast strijden tegen de grote boosdoeners, ergens op de maasvlakte, wilden we het klimaat-vraagstuk in de eigen wijk onder de aandacht brengen. Waar wringt de schoen? wat zijn de effecten van ons consumptie gedrag en huidige leefstijl? Bovendien wilden we alternatieven naar voren schuiven.
De bescherming van de bomen door de bezetting van dat terrein, inclusief boomhutje, barricades en belofte ons vast te ketenen als ze wilden ontruimen leverde genoeg nieuwswaarde op. Op een plek waar we tegelijkertijd een klimaat-neutraal huishouden in richtten. De actie en haar verhaal vormde dus daadwerkelijk het alternatief, zodat de media daar niet omheen konden.
Dat hebben we geweten, in de eerste twee jaar kwamen er maandelijks journalisten, tv-programma's en wetenschappers langs om het te hebben over stadslandbouw, klimaat-neutraal leven, permacultuur, transition towns en directe-democratie. Daarnaast waren er wekelijks info-avonden, workshops en tuinierdagen. Afgelopen jaar waren er ongeveer 30 buurtbewoners actief op het swomp, al dan niet met eigen tuintje.
Toen we drie jaar geleden begonnen had nog bijna niemand ooit gehoord van stadslandbouw, buurtmoestuinen, guerrilla-gardening, de link tussen voedsel en olie, dreigende olieschaarste, ecologische voetafdrukken, permacultuur of Transition Towns. Dat is nu duidelijk op de agenda gezet, en elders in de stad (en in het land) schieten de buurtmoestuinen als paddestoelen uit de grond. Transition Towns is een steeds maar groeiende basis-democratische burger-beweging met inmiddels landelijk zo'n 60 initiatieven en wereldwijd ruim 2500 initiatieven. Klimaat en Olie staan op de agenda. Bovendien heeft een of andere financiële crisis die schijnbaar heeft toegeslagen de meeste mensen wakker geschud uit de kapitalistische zeepbel.
Actievoeren werkt
Wat wij uiteindelijk, op bescheiden buurtnivo, verder hebben aangetoond is dat actievoeren werkt. Wij hopen dan ook iedereen die denkt dat strijden, via procedures en/of directe actie, niet (meer) werkt een hart onder de riem is gestoken: Aktievoeren werkt! Verzet is effectief!
Wij kijken al jaren met verbazing om ons heen als we over een aktie of demo iemand weer eens horen verzuchten 'ach ik begrijp het wel maar het heeft toch geen zin' of 'met demonstreren of actievoeren bereik je toch nooit wat'. Mensen geloven niet meer in hun eigen macht.
Volgens ons is niets minder waar, ook de geschiedenis wijst anders uit. Minimum-loon, arbeidsrechten, woonrechten, vrouwenrechten, homo-rechten, black liberation, natuurbescherming: Allemaal bereikt door verzet, aktievoeren, lastig zijn en druk uitoefenen. De 20e eeuw was een aaneenschakeling van protestmarsen en directe actie. Wij nodigen de nu ontluikende hernieuwde aktiebeweging dan ook uit om goed na te denken over hoe we zo lastig mogelijk kunnen zijn, zoveel mogelijk kunnen dwarsliggen en het beste druk uit kunnen oefenen.
Tierra y libertad!
Leve de anarchie!
De Swompers.
* S.W.O.M.P. staat voor: 'Slimme Woonwagenbewoners Op Mooie Plekjes' en is een actiemethode die uit de jaren '90 stamt, dit was de 4e swomp-actie in de Pijp.
** Juridisch is vastgelegd dat vergunningen bij aanvraag bekend gemaakt moeten worden in huis-aan-huis bezorgde buurtkranten. Na verlenen van de vergunning dient dit nogmaals bekend gemaakt te worden waarop een bezwaartermijn van 6 weken volgt.
*** Dit bleek na vragen die in de gemeenteraad zijn gesteld, en staat zwart op wit. Het moge duidelijk zijn dat een (nood)sloop onder geen beding mag plaatsvinden met het argument dat een gebouw anders gebruikt gaat worden. Ook niet volgens hún wetten.
 E-Mail: swomp4@gmail.com  Website: http://www.swomp.wordpress.com
|
